Ποιοι θα γλιτώσουν τον ΕΝΦΙΑ

Με βάση τις αντικειμενικές αξίες του 2007, και χωρίς άλλες αλλαγές σε σχέση με πέρυσι για τους δικαιούχους εκπτώσεων και απαλλαγών, τις επόμενες ημέρες τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) θα έχουν αναρτηθεί στην ενότητα «Περιουσιολόγιο» του Τaxisnet, όπου 6.100.000 φορολογούμενοι θα μπορούν να δουν το φόρο που θα πληρώσουν.

Ο εισπρακτικός στόχος για τον ΕΝΦΙΑ και εφέτος έχει οριστεί στα 2,65 δισ. ευρώ, με την πρώτη μηνιαία δόση −από τις πέντε συνολικά− να πρέπει να καταβληθεί στα τέλη Οκτωβρίου, ενώ η τελευταία στα τέλη Φεβρουαρίου.

Για όσους ιδιοκτήτες ακινήτων, είτε κατέχουν κτίσματα (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, καταστήματα, βοηθητικούς χώρους, αποθήκες, υπόγεια πάρκιν, πισίνες κ.λπ.) είτε εδαφικές εκτάσεις (οικόπεδα, χωράφια, βοσκοτόπια κ.λπ.), εντός ή εκτός σχεδίου, η εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης δεν μεταβλήθηκε το 2014, δηλαδή δεν πούλησαν ή απέκτησαν ακίνητα και δεν μεταβίβασαν ή απέκτησαν εμπράγματα δικαιώματα (πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία), το ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν θα είναι ίδιο με το περυσινό. Σε άλλη περίπτωση, εάν π.χ. πούλησαν ή αγόρασαν ακίνητα, θα δουν διαφορετικά ποσά στα εκκαθαριστικά τους.

Σύμφωνα με την τελευταία απόφαση της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΠΟΛ 1212/2015 στο ΦΕΚ Β’ 2120/01-10-2015) ιδιοκτήτες ακινήτων με πολύ χαμηλά εισοδήματα, άτομα με αναπηρία, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι, δικαιούνται έκπτωση 50% ή και πλήρη απαλλαγή, εφόσον καλύπτουν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Με έκπτωση 20% θα υπολογιστεί ο φόρος για τα ακίνητα που καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 ήταν κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από την εν λόγω απόφαση στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση των εκπτώσεων από τον ΕΝΦΙΑ, θα λαμβάνονται υπ’ όψιν και θα προστίθενται: η αποζημίωση λόγω απόλυσης, τα εισοδήματα και των παιδιών, τα επιδόματα, ακόμη και εάν πρόκειται για τρίτεκνους, αλλά και η διαφορά που προκύπτει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων.

Δηλαδή, θα υπολογιστούν και εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο ή δεν φορολογούνται και εξαιρούνται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, καθώς και η διαφορά των τεκμηρίων διαβίωσης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αποκλειστούν πολλοί φορολογούμενοι, οι οποίοι θα χάσουν την απαλλαγή ή την έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ.

Προϋποθέσεις χορήγησης έκπτωσης

Ειδικότερα, οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για να τύχουν των εκπτώσεων ή απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ είναι οι εξής:

1. Ως συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το άθροισμα του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος του συζύγου, της συζύγου και των ανήλικων εξαρτώμενων τέκνων, σε όσες περιπτώσεις ορίζεται από τον νόμο ότι τα εισοδήματα των τέκνων συναθροίζονται με αυτά των γονέων, καθώς και του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος των εξαρτώμενων τέκνων που έχουν υποβάλει ατομική δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

2. Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων λαμβάνονται από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015.

3. Το συνολικό φορολογητέο εισόδημα προσδιορίζεται από το άθροισμα του καθαρού εισοδήματος, όπως προκύπτει από τα ποσά των κωδικών του Πίνακα 4 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, τα οποία λαμβάνονται υπ’ όψιν για τον προσδιορισμό του εισοδήματος, των ποσών των κωδικών των περιπτώσεων 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10 και 11 του Πίνακα 6 της δήλωσης και του ποσού της προστιθέμενης διαφοράς αντικειμενικής δαπάνης, όπου αυτή εφαρμόζεται.

4. Η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων, αποτελούμενη από το άθροισμα των κύριων και βοηθητικών χώρων των κατηγοριών ακινήτων 1 έως και 12 (εκτός 4, 41 έως και 47), αποπερατωμένων και ημιτελών, καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, λαμβάνεται από τις δηλώσεις ΕΝΦΙΑ του οικείου έτους, οι οποίες έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015, λαμβανομένου υπ’ όψιν του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος επί των ακινήτων.

5. Η αναπηρία του υπόχρεου και της συζύγου λαμβάνεται από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους ή από τα αρχεία των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).

6. Η αναπηρία των τέκνων λαμβάνεται από την εφαρμογή των ΔΟΥ «Καταχώριση Αναπηριών» ή από τα αρχεία των ΚΕΠΑ ή, εφόσον το τέκνο υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος, από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μείωση χορηγείται με υπόδειγμα από τη ΔΟΥ, απαιτείται, πριν από τη χορήγηση της έκπτωσης, η καταχώριση της πληροφορίας για την αναπηρία στην εφαρμογή «Καταχώριση Αναπηριών» των ΔΟΥ.
Να σημειωθεί ότι η έκπτωση πραγματοποιείται κεντρικά από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ενώ, στις περιπτώσεις στις οποίες δεν είναι δυνατή η χορήγηση της έκπτωσης ή μείωσης, τότε πραγματοποιείται με αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου προϊσταμένου Δ.Ο.Υ..

7. Οι παροχές ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες δεν ήταν ενεργές καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, λαμβάνονται από τα αρχεία του ΔΕΔΔΗΕ. Οι αριθμοί των παροχών του αρχείου του ΔΕΔΔΗΕ διασταυρώνονται με τους αριθμούς παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίοι αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9) του οικείου έτους και στην αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακινήτων (έντυπο Ε2) του οικείου φορολογικού έτους που έχουν υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015.

8. Η πληροφορία του κενού ακινήτου, καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, λαμβάνεται από την αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακινήτων (έντυπο Ε2) του οικείου φορολογικού έτους, η οποία έχει υποβληθεί μέχρι και την 9η Οκτωβρίου 2015. Δεν προσκομίζονται παραστατικά για το ποσοστό της χορηγηθείσας μείωσης ΕΝΦΙΑ, όταν αυτή έχει χορηγηθεί κεντρικά από τη ΔΗΛΕΔ.

9. Για τη χορήγηση της έκπτωσης ή μείωσης κατά τα ανωτέρω, ο φορολογούμενος πρέπει να είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.

Ποιοι δικαιούνται έκπτωση ή απαλλαγή

• Έκπτωση 20% στον ΕΝΦΙΑ έχουν οι ιδιοκτήτες κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων για όλη τη διάρκεια του 2014. Επισημαίνεται ότι για την έκπτωση φόρου για τα κτίσματα που παρέμειναν κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα, στο εκκαθαριστικό θα υπάρχει σχετική ένδειξη ώστε οι φορολογούμενοι να αντιλαμβάνονται ότι έχει γίνει η έκπτωση του 20% επί του φόρου.

• Έκπτωση 50% χορηγείται σε οικονομικά αδύναμους, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

α) Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην είναι πάνω από 9.000 ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων να μην είναι πάνω από 150 τ.μ.

γ) Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, να μην ξεπερνά το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

• Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής ΕΝΦΙΑ λαμβάνουν τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και άτομα με αναπηρία από 80% και πάνω, εφόσον πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:

α) Το φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην είναι πάνω από 12.000 ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων να μην είναι πάνω από 150 τ.μ.