ΑΘΗΝΑΪΣΜΟΣ

ΑΘΗΝΑΪΣΜΟΣ

Ζώντας σήμερα τόν ἐπιθανάτιο ρόγχο τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους,ἡ ἀναζή- τηση τῆς ἀλήθειας γύρω ἀπό τήν γέννηση,τήν φυσιογνωμία καί τήν ἀ- ναπηρία του μᾶς ὁδηγεῖ στις ἀπαρχές του.Στήν κατεύθυνση αὐτή ὁ Δη- μήτρης Μάρτος μᾶς προσφέρει ἕνα πρωτότυπο,ἐπεξεργασμένο και ὁλο- κληρωμένο μοντέλο ἑρμηνείας,τόν ἀθηναϊσμό.

Πρόκειται γιά μιά εἰσαγόμενη-κατεψυγμένη κουλτούρα,ἕνα πακέτο ἰδε- ῶν πού ἐθνικοποιεῖ ἕναν λαό ἐξεγερμένο,τοῦ ὁποίου ὅμως ἡ Ἐπανάστα- ση ἀπέτυχε καί βρίσκει σανίδα σωτηρίας τό μοντέλο πού τοῦ ἑτοίμασαν οἱ ἰμπεριαλιστικές δυνάμεις τῆς Εὐρώπης (Βαυαροί,Ἄγγλοι,Γάλλοι).Μέ την ἐπιβολή τῆς Ἀθήνας ὡς πρωτεύουσας τοῦ νέου κράτους,ὁ ἑλληνικός λαός σιγά-σιγά ἀποκόπτεται ἀπό τήν ἀληθινή του πρωτεύουσα,την Κωνσταντινούπολη καί ἀπό τήν φυσική του σύμμαχο,τή Ρωσία.Ταυτό- χρονα ἡ ἰδεολογική γέφυρα πρός τό “κλασικό”,τό ἀνώδυνο γιά τή Δύση, ἀπώτερο παρελθόν πού ἐκπροσωπεῖ ἡ Ἀθήνα,διαγράφει τό βυζαντι- νό,πρόσφατο καί ζωντανό,παρελθόν τῶν Ἑλλήνων καί τούς δημιουργεῖ μεῖζον πρόβλημα ταυτότητας πού ἐκδηλώνεται στην πολιτική,στήν κοινωνία,στήν οἰκονομία,στήν αἰσθητική.

Προάγονται ἀκόμη τρόποι κατοίκησης,δομές αἰσθήσεων και ἀντανακλαστικῶν,μέ τούς ὅρους πού θέτει ἡ ἰ- μπεριαλιστική σχέση,σέ μία μακρόχρονη ἀποδόμηση καί ἀπώθηση τῶν ἐγχώριων στοιχείων πού δομοῦν δια- φορετικά τίς ἐθνικές αἰσθήσεις καί τά ἀντανακλαστικά ἑνός ἱστορικοῦ λαοῦ.

Ὁ Δημήτρης Μάρτος μέ τό ἐξαιρετικό αὐτό βιβλίο ἀπαντάει μεθοδικά καί πειστικά στά πιό κρίσιμα [καί ἀνα- πάντητα] ἐρωτήματα πού τίθενται γιά τή νεότερη Ἑλλάδα: Γιατί ἡ ἐξουσία,οἱ ἄνθρωποι καί ὁ πλοῦτος μαζεύ- τηκαν στην Ἀθήνα; Γιατί αὐτό τό ἑλληνώνυμο κράτος στάθηκε τόσο ἀναίσθητο ἀπέναντι στούς δίκαιους πό- θους τοῦ ἑλληνισμοῦ (τοῦ ὑπόδουλου,ἀλλά καί ὄχι μόνο); Καί ἀπαντᾶ καί στό ἐρώτημα τοῦ Ἐλύτη γιά τόν λαό μας πού ἀκόμη καί ἐπί Τουρκοκρατίας “τό παραμικρό κεντητό πουκάμισο,τό πιο φτηνό βαρκάκι,τό πιό ταπεινό ἐκκλησάκι,τό τέμπλο,το κιούπι,τό χράμι,ὅλα τους ἀποπνέανε μιάν ἀρχοντιά κατά τι ἀνώτερη τῶν Λουδο- βίκων.Τί σταμάτησε αὐτά τά κινήματα ψυχῆς πού ἀξιώθηκαν κι ἔφτασαν ὥς τις κοινότητες; Ποιός καπάκωσε μιά τέτοιου εἴδους ἀρετή,πού μποροῦσε μιά μέρα να μᾶς ὁδηγήσει σ’ ἕνα ἰδιότυπο,κομμένο στά μέτρα τῆς χώ- ρας πολίτευμα,ὅπου τό κοινόν αἴσθημα νά συμπίπτει μέ κεῖνο τῶν ἀρίστων;”

Στίς 400 σελίδες τοῦ μοναδικά ὀξυδερκοῦς βιβλίου (ἀπό τίς ἐκδόσεις ΓΟΡΔΙΟΣ) ὁ Δημήτρης Μάρτος,ἕνας ἀπό τούς τελευταίους ἐκτός Ἀθηνῶν ἐγχώριους διανοούμενους (ζεῖ στή Βέρροια),δείχνει ἀκριβῶς πῶς παραγκω- νίστηκε ὁ ὑπαρκτός ἑλληνισμός καί στήθηκε στή θέση του,μέ ἕδρα μιά παρασιτική πρωτεύουσα,ἕνα τοτέμ ἐμπνευσμένο ἀπό τον γερμανικό φιλελληνισμό.Νομοτελειακά λοιπόν τίθεται τό ἐρώτημα: πῶς μπορεῖ τώρα νά ἀνατραπεῖ ἡ κατάσταση αὐτή,πρίν μᾶς ὁδηγήσει στό συλλογικό μοιραῖο,τώρα πού στα ἀρχικά συμβολικά πλεονεκτήματα τῆς Ἀθήνας προστέθηκαν καί πραγματικά;

Ἡ ἀπάντηση,πού τήν ἐπιχειρεῖ ὁ συγγραφέας καί τήν εἶχε διατυπώσει παλιότερα ὁ Μιχάλης Χαραλαμπί- δης,δέν εἶναι εὔκολη,ἴσως νά μήν εἶναι και ἐφικτή.Πάντως,χωρίς τήν διατύπωση τοῦ πολιτικοῦ αἰτήματος γιά ἀπαλλαγή τῆς χώρας ἀπό τόν βραχνά τοῦ ἀθηναϊσμοῦ, καμμία ἐλπίδα διαφυγῆς δέν διαθέτουμε.

Κώστας Καραΐσκος