Δραστηριότητες-λειτουργίες πολιτιστικών φορέων

Ένας πρακτικός,συνοπτικός οδηγός από τον φιλόλογο Γιάννη Β. Πέππα

1.μουσειακή-εκθεσιακή

· Ίδρυση & λειτουργία ποικίλων μουσείων (αρχαιολογικού, ιστορικού, λαογραφικού), καθώς και θεματικών τέτοιων (μουσείο αργαλειού, μουσείο ελιάς, μουσείο τρύγου) ή ανοικτών τέτοιων (μουσείο-νεροτριβή, μουσείο-μύλος, μουσείο-καρνάγιο, μουσείο-εκκλησία, μουσείο-παλιό σχολείο, μουσείο-λιοτρίβι, μουσείο-υφαντουργείο, μουσείο-τσαγκαράδικο, μουσείο-αλώνια  κ.τ.λ.)

· Διοργάνωση εκθέσεων βιβλίου, ζωγραφικής, φωτογραφίας, υφαντών, κεραμικών, δαντέλας, κεντήματος, πρωτότυπων κατασκευών & ευρεσιτεχνιών, μουσικών οργάνων, θεματικού υλικού κ.ά.

Οι εκθέσεις δύνανται να είναι φυσικά, κατά περίπτωση, ατομικές ή συλλογικές, ορισμένης διάρκειας, περιοδικές ή και μόνιμες.

2.εκδοτική

Δύνανται να εκδίδονται βιβλία, ανατυπώσεις βιβλίων, λευκώματα, ακουστικοί δίσκοι ευρείας θεματολογίας, περιεχομένου και συγκρότησης, όχι κατ΄ ανάγκη περιορισμένου τοπικού ενδιαφέροντος. Λογικό όμως είναι ο δημιουργός του εκάστοτε έργου να κατάγεται ή να ζει στον, ευρύτερο έστω, χώρο δραστηριοποίησης του φορέα.

Εδώ εντάσσεται ακόμη η έκδοση σχετικών αρχείων, πρακτικών  συνεδρίων που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή δραστηριοποίησης του φορέα, καθώς και η κάθε είδους υποστήριξη, ενίσχυση, προβολή και προώθηση κινηματογραφικής ή τηλεοπτικής παραγωγής που συνάδει με τους στόχους και σκοπούς του φορέα.

3.κοινωνικο-πολιτική

· Διοργάνωση (ή συμμετοχή σ΄ αυτά) διαλέξεων, ημερίδων, συνεδρίων, συμποσίων, ανοιχτών συζητήσεων ευρείας θεματολογίας συνάδουσας πάντα με τους στόχους και σκοπούς του φορέα.

· Τιμητικά αφιερώματα ή εκδηλώσεις αφιερωμένες σε εξέχουσες προσωπικότητες (επιστήμονες, πολεμιστές, καλλιτέχνες, συγγραφείς, διαπρέποντες νέους και νέες, τοπικούς ευεργέτες, συνεχιστές και σωτήρες της παράδοσης, λαϊκούς οργανοπαίχτες, τραγουδιστές και ψαλτάδες, κοινωνικούς αλτρουιστές, διακριθέντες αθλητές, αγωνιστές και ήρωες της ζωής και καθημερινότητας, καταξιωμένοι περί τα κοινά, ανιδιοτελείς εργάτες ανάδειξης και ανέλιξης του τόπου) ή αξιέπαινους φορείς και ομάδες.

· Σύσταση και λειτουργία κινηματογραφικής λέσχης.

· Σύσταση και λειτουργία θεατρικού τμήματος.

· Δημιουργία & λειτουργία μουσικού συγκροτήματος ή συγκροτημάτων.

·Οργάνωση και λειτουργία τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού.

·Έκδοση και κυκλοφορία περιοδικού ή τακτικού εντύπου τοπικού ή γενικότερου ενδιαφέροντος.

· Καθιέρωση κι επέκταση αντικαταναλωτικών συναδελφωτικών αθλητικών και οικολογικών πρακτικών ενάντια στο φανατισμό, το φατριασμό, τη βία και την εμπορευματοποίηση (προώθηση ορειβατικών αποστολών, πεζοπορία στο δάσος, ομαδική ελεύθερη κατασκήνωση σε βουνό και θάλασσα, δεντροφυτεύσεις, συμμετοχή σε WWF, Διεθνή Αμνηστία, Σύλλογο προστασίας Καρέτα-Καρέτα κ.ά, επίσκεψη και εθελοντική προσφορά εργασίας στον Αρκτούρο [Νυμφαίο] και το Κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων & πτηνών [Αίγινα], τμήματα σκακιού και τοξοβολίας, δημιουργία περιφερειακού κυνοκομείου αδέσποτων σκύλων, συμμετοχή στα οικολογικά φεστιβάλ Αλιάκμονα, Δαδιάς, Πλαταμώνα, πρωτάθλημα ανώμαλου δρόμου, σκυταλοδρομία πολιτισμού και συναδέλφωσης  κ.ά. )

· Συμμετοχή σε εορτασμούς εθνικών επετείων, θρησκευτικών πανηγύρεων, κοινωνικών τελετών, πολιτικών εκδηλώσεων κ.τ.λ. σύμφωνα με τα της εθιμοτυπίας (εκφώνηση λόγων, κατάθεση στεφάνων, επίσημες παρεμβάσεις  κ.ά. )

· Ανάπτυξη ποικίλων σχέσεων και ανταλλαγών με ανάλογους (ή και όχι) φορείς απανταχού της Ελλάδας ή και εκτός αυτής. Εξαιρετικά σημαντική η διοργάνωση κοινών εκδηλώσεων. Δύνανται να αναληφθούν και πρωτοβουλίες εθνικής σπουδαιότητας (φιλοξενία Γκρεκάνων και  Κυπρίων αμοιβαίου χαρακτήρα, αδελφοποίηση με φορέα μουσουλμανικής Κοινότητας στη Θράκη, «υιοθεσία» Ελληνικού χωριού στη Β. Ήπειρο ή την Ίμβρο, χρηματοδότηση ελληνικού σχολείου στους Καλάς ή τους Αραουκάνους κ.ά.).

· Πραγματοποίηση, τακτικά, εκδηλώσεων πολιτιστικού, επιμορφωτικού ή ψυχαγωγικού [μη κερδοσκοπικού πάντα] χαρακτήρα (ποιοτικές εκδρομές, αξιόλογες συναυλίες, γλέντια σε ξωκλήσια, αναπαράσταση [κακώς γίνεται λόγος για αναβίωση] παλαιότερων δρώμενων, ανανεωτική υποστήριξη πανηγυριών, Αποκριάτικοι χοροί και εκδηλώσεις  κ.ά.).

· Καλλιέργεια εθελοντικού πνεύματος & νοοτροπίας. Αρωγή και συμπαράσταση σε ανάπηρους, άρρωστους, αναξιοπαθούντες, περιθωριοποιημένους. Καθιέρωση και ανάπτυξη του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι». Στράτευση στον αντιναρκωτικό αγώνα. Πληροφόρηση και ενημέρωση σε θέματα υγείας και υγιεινής από ειδικούς.

· Κοινωνική ένταξη και γενικότερη μέριμνα για τους μετανάστες. Συγκρότηση & πριμοδότηση ελεύθερων σχολείων εκμάθησης της ελληνικής. Υποστήριξη και ενθάρρυνση οργάνωσης και τέλεσης πολιτιστικών εκδηλώσεών τους.

4.παραγωγική

Αναδίφηση, έρευνα, ανάδειξη, καταγραφή, μελέτη, διάσωση & αξιοποίηση του ιστορικού, λαογραφικού, οικολογικού & τουριστικού πλούτου της ευρύτερης περιοχής που δραστηριοποιείται ο φορέας.  Εξόχως σημαντική λειτουργία. Απαιτείται για τη διενέργεια & υλοποίησή της προσεκτική οργάνωση, αυστηρή συνέπεια, δόκιμη μεθοδολογία και απαραβίαστη, σχολαστική μεθοδικότητα. Το παρακάτω οργανόγραμμα δράσης αποτυπώνει και καθορίζει το βασικό πλάνο της σχετικής εργασίας:

· Ομάδα έρευνας ( «Ο») :προσεγγίζει τις πηγές, τους πρωταγωνιστές, τα αρχεία με σοβαρότητα, κέφι, προετοιμασία. Απαραίτητα συνοδευτικά:σημειωματάριο, κασετόφωνο, φωτογραφική μηχανή (βιντεοκάμερα, φωτοτυπική μονάδα). Οι άπειρες λεπτομέρειες, πρακτικές και τεχνικές κίνησης της «Ο» δε μπορούν να δοθούν εδώ.

 · Ομάδα παραγωγικού ( «Π») :αποδελτιώνει το πρωτογενές προϊόν της εργασίας της «Ο». Καθαρογραφεί, δακτυλογραφεί, εμφανίζει φωτογραφίες, ταξινομεί, διευθετεί, ομαδοποιεί τα ευρήματα, απομαγνητοφωνεί, επιφορτίζεται γενικώς όλες τις σχετικές απαιτήσεις και εν τέλει διεκπεραιώνει το επεξεργασμένο υλικό στην ομάδα επιμελητείας.

· Ομάδα επιμελητείας («Ε») :ο επιτελικός νους της όλης διεργασίας. Συγκροτεί σε ενιαίο σύνολο τα επιμέρους στοιχεία. Αξιοποιεί τα ευρήματα διασταυρώνοντάς τα και δημοσιοποιεί τα ντοκουμέντα και τα τεκμηριωμένα ερευνητικά αποτελέσματα. Το τελικό σύνολο οφείλει να δικαιώνει τον προηγηθέντα κάματο και να καταξιώνει το φορέα.

Φυσικά, είναι δυνατόν οι ομάδες να διαπλέκονται και να αλληλοβοηθούνται χωρίς όμως αυτό να αποβαίνει αρνητικό για την πληρότητα και το ευπρόσωπο του όλου έργου.

Η ύπαρξη Χορηγών σε καθεμιά απ΄ τις παραπάνω δραστηριότητες και πρωτοβουλίες του φορέα είναι θεμιτή.

Γιάννης Β. Πέππας